شاسی 3 تکه طرح باربُد

درباره نام باربُد بیشتر بدانیم :

باربَد یا باربُد نامورترین موسیقی‌دان، شاعر، بربط نواز و خواننده دوران ساسانی در زمان پادشاهی خسرو پرویز است. بیربادیوس یا باربادیوس نام‌های احتمالی یونانی باربد ساسانی هستند.

دربارهٔ زندگی این هنرمند اطلاعات اندک و افسانه آمیزی در کتاب‌های فارسی و عربی آمده‌است. منابع کهن‌تر او را اهل مرو دانسته‌اند ولی منابع تازه‌تر زادگاه او را جهرم یاد کرده‌اند همچنین مسعودی از گفته ابن خردادبه او را اهل ری نام برده‌است.

از اشعار حکیم ابوالقاسم فردوسی بر می‌آید که باربد از اهالی جهرم بوده‌است چنان‌که در بیتی این چنین می‌فرماید:

زجهرم بیامد سوی طیسفون *** پر از آب مژگان و دل پر ز خون

… و همانا ازین افتاده‌است که باربد جهرمی که استاد بربطی بود بناء لحون و اغانی خویش در مجلس خسروپرویز که آنرا خسروانی خوانند با آنک سربسر مدح و آفرین خسرو است بر نثر نهاده‌است و هیچ از کلام منظوم در آن بکار نداشته.

مطرب پرویز که در فن بربطنوازی و موسیقی عدیل نداشته و سرود مسجع که سرود خسروانی نام نهاده از مخترعات اوست و موطن این دانشمند جهرم فارس است. (ناظم الاطباء).

فارابی در کتاب موسیقی کبیر، از فهلبذ یاد می‌کند که در زمان خسرو پرویز، پسر هرمز پادشاه فارس بوده‌است. ابن خردادبه دربارهٔ باربد می‌نویسد:

او از مردم ری بود و با سخنانی موزون به همراه بربط، برای خسرو آهنگ‌هایی می‌ساخت که در آن، حوادثی را که دیگران جرأت بازگفتن آن را نداشتند، با زبان موسیقی و شعر بیان می‌نمود، که از آهنگ‌های باربد در ستایش پادشاه ۷۵ آواز بوده‌است.

در مورد سرنوشت باربد بین منابع اختلاف هست. ثعالبی نوشته که باربد توسط موسیقی‌دان دیگری در دربار خسرو پرویز با نام «سرکش» مسموم و کشته شد. ابن‌خردادبه برعکس این روایت را نقل کرده‌است. فردوسی نیز در شاهنامه چنین می‌نویسد که زمانی که خسرو پرویز توسط پسرش شیرویه از سلطنت به زیر کشیده شد، باربد در نهایت پریشانی به زندان رفت و در آنجا آهنگی حزن‌آلود نواخت، سپس چهار انگشت خود را برید و به منزل رفت و تمام آلات موسیقی خود را به آتش کشید. در بین نوازندگان کرمانشاه داستانی هست که سالیان پیش در روزی از هفته همه نوازندگان در جایی جمع می‌شدند و ساز می‌نواختند و می‌خواندند، تعداد اندکی از آنان دلیل این کار را می‌دانستند و پس از سالها بین تمام نوازندگان پخش می‌شود که جایی که نوازندگان جمع می‌شوند قبر باربد است و با باخبر شدن حکومت آن زمان که صفویه‌ها بوده قصد تخریب آن مکان را داشتند که اهالی موسیقی کرمانشاه تصمیم می‌گیرند آنجا را قبر سیده فاطمه اعلام کنند و در سال ۱۰۶۵ ق آن مکان بازسازی و به نام سیده فاطمه ثبت شد و مردم به زیارت آن می‌روند.