گوزن به اعضای خانوادهٔ گوزنیان در راستهٔ جفت‌سمان گفته می‌شود. آن‌ها حدود ۲۷ تا ۲۸ میلیون سال پیش از گاوسانان جدا شدند و اکنون حداقل ۹۰ گونه زنده از آن‌ها در نقاط مختلف دنیا زندگی می‌کنند.

جنس نر تمام گونه‌های گوزن به جز گوزن آبی شاخ دارد اما در بیشتر گونه‌ها به جز گوزن شمالی جنس ماده شاخ ندارد.

شاخ گوزن‌ها تفاوت مهمی با سایر حیوانات شاخ‌دار مثل گاوسانان و کرگدن‌ها دارد. شاخ آن‌ها دائمی نیست و هر سال می‌افتد و به جایش شاخ جدیدی می‌روید.

ثبت خاطرات دوست داشتنی

گوزن مشک در واقع به خانواده گوزن‌ها تعلق ندارد و عضو خانواده مستقلی به نام Moschidae است که به گاوسانان کمی نزدیکتر است تا به گوزن‌ها. گوزن به حیواناتی نشخوارکننده از خانواده گوزنیان در راسته جفت‌سمان گفته می‌شود. نرها شاخ‌های بلند و نسبتاً پهنی دارند. رشد شاخ‌ها از یک سالگی به بعد شروع می‌شود، ولی شاخک‌ها از دو سالگی ظاهر می‌گردد. در اواخر فصل زمستان شاخ‌ها می‌افتند و شاخ‌های جدید بلافاصله شروع به رشد می‌کنند و در تابستان تکمیل می‌شوند.

این حیوانات در یک آن می‌توانند به شدت وحشی شده و به انسان حمله کنند و طعمه را چه مرده و چه زخمی در همان محل رها کنند.

تابلو عکس گوزن

گوزن زرد ايراني، به عنوان يک گونه در خطر انقراض، به صورت طبيعي تنها به گستره کوچکي از زيستگاه هاي پيرامون رودخانه هاي دز و کرخه در استان خوزستان محدود شده است. در حال حاضر، اطلاعات قابل استناد چنداني در مورد وضعيت بوم شناختي اين گونه در زيستگاه هاي طبيعي در دسترس نيست.

هدف از پژوهش حاضر، دستيابي به يک ارزيابي قابل اتکا از سطح دانش جوامع محلي و اهميت حفاظتي گوزن زرد ايراني در ميان جوامع ياد شده است. به اين منظور، با استفاده از 500 پرسشنامه پاسخ دار، همراه با مصاحبه حضوري و توزيع تصادفي-سيستماتيک، نظرات ساکنين محلي شهرستان هاي دزفول، انديمشک و شوش (27 مرکز جمعيتي) دريافت شد. بيش از 56% مشارکت کنندگان از حضور گوزن زرد در پيرامون دز و کرخه آگاهي نداشتند.

هدیه تولد

حدود 4/16% پاسخ دهندگان (عمدتاً افراد مسن) ادعا کردند که گوزن زرد را در زيستگاه هاي طبيعي منطقه مشاهده کرده اند. حدود 73% پرسش شوندگان اعلام کردند که براي مشاهده اين گوزن در زيستگاه هاي طبيعي منطقه، تمايل زياد يا خيلي زيادي دارند.

بيش از نيمي از افراد سطح تمايل به پرداخت خود به منظور يک بار مشاهده گوزن زرد را بين 40000-20000 ريال اعلام نمودند. بيشتر افراد (4/86%) مهم ترين عوامل تهديدکننده اين گونه را، شکار غيرمجاز و تخريب زيستگاه مي دانستند. تضمين حفاظت و بقاي پايدار گوزن زرد براي بيشتر افراد (8/67%) از اهميت زياد يا خيلي زياد برخوردار است.

سطح تمايل به پرداخت به منظور تشکيل يک صندوق مالي براي حفاظت بهتر اين گوزن، ساليانه مبلغي بين 300000-20000 ريال برآورد شد. در نظر گرفتن رويکردهايي مانند افزايش دانش جوامع نسبت به اهميت زيستي و حفاظتي گوزن زرد ايراني و معرفي آن به عنوان يک گونه کشتي پرچم دار و استفاده از پشتوانه حمايت هاي مردمي مي تواند موفقيت هاي بيشتري را در مديريت گونه به دست دهد.